To the Max op Hockenheim met... Shell en Ferrari

Of we meer willen weten over de ontwikkeling van motorolie op het allerhoogste niveau? Natuurlijk! Zo stonden we afgelopen dagen op circuit Hockenheim, spraken we met specialisten van Shell, met Vettel en Binotto, keken we bij het Ferrari F1-team en zagen de spectaculairste race van het jaar. Maar het belangrijkste: Hoe druppelt de opgedane oliekennis in de F1 door naar straatniveau?

Motoroliën worden dunner, die trend zien we ook nu het Thema Motorolie & additieven voor de aankomende AMT 7/8 (verschijnt 23 augustus) vorm krijgt. 10W-40 en 5W-30 kennen we allemaal, maar heb jij al auto's in de werkplaats met 0W-olie?

Doctor Lach, dé olie-expert van Shell verzekert dat 0W-20 nu echt massaal op de markt komt. De VAG-groep, BMW en Japanse merken werken er al mee. Zeven van de tien nieuwe auto's heeft 0W-olie. En schrik niet, want ook 0W-12 en 0W-8 staan in de startblokken!

Shell-Ferrari-motorolie-Lach — *AMT's Tom Polman in gesprek met Doctor Herr J. Lach over de ontwikkeling van motorolie in de Formule 1 en het nut daarvan voor straatauto's.*

Langdurige samenwerking met Ferrari

Shell en Ferrari zijn al sinds 1950 een succesvolle combinatie in de F1. Elk seizoen spendeert Shell 21.000 mensuren aan de samenwerking met Ferrari.

"21% van de rondetijdverbetering in 2018 kwam door Shell V-Power brandstof en Helix Ultra-olie", claimt de olieboer. Tijd voor een interview met Jochen Lach van Shell.

*Tijdens de vraag- en antwoordsessie met Sebastian Vettel, Mattia Binotto en Jochen Lach kwam de langdurige samenwerking aan bod.*

Ontwikkeling van motorolie

Op circuit Hockenheim is het een dikke 40 °C. "Dat heeft geen gevolgen voor de oliekeuze", zegt Lach. "De basis van elke olie is elke race gelijk. Met dit weer is de koeling van de motor belangrijk.

We ontwikkelen de capaciteit van de olie om hitte te onttrekken aan het blok. Hoe meer warmte we via de olie onttrekken, des te minder andere koeling nodig is.

Kleinere koelers betekent minder luchtweerstand en daarmee meer snelheid."

*Ook al zijn de voorvleugels van F1 auto's een stuk minder complex dan voorheen, 'je neus stoten' is nog steeds een kostbaar grapje van zo'n € 150.000,-.*

Agressieve olie

"We maken de olie op maat voor iedere motor. Ook de leeftijd van de motor speelt een rol. Je hebt drie motoren per seizoen, dus grofweg zeven races per motor.

Bij een nieuwe motor kies je voor een olie die agressiever is en meer vermogen mogelijk maakt. Aan het einde van de levensduur kies je voor meer beschermende additieven."

*Tja... Als we er toch zijn, dan natuurlijk ook even bij Max in de pitbox naar binnen gluren.*

Overeenkomst met straatauto's

"De olie voor de Ferrari F90 is extreem dun en niet met de SAE-viscositeitsaanduiding aan te geven. Ja, 0W zeker, maar de exacte samenstelling is geheim. Wel kan ik zeggen dat de gebruikte additieven en basisolie (PurePlus) gelijk zijn aan die in de motorolie voor straatauto's."

Via het zogenoemde GtL-proces zet Shell aardgas om in vloeistof. Dat levert een voor 99,5% schone basisolie op. De molecuulketens daarin kun je sterker maken dan die in minerale basisolie.

Lach: "In een F1-motor komen temperaturen tot boven 1.000 °C voor, en toerentallen tot 15.000. Dat stelt hoge eisen. De turbo-as draait zelfs meer dan 200.000 tpm. Onder die omstandigheden breken te lange ketens. Met de PurePlus-technologie kunnen we al dit geweld toch aan."

Lees meer antwoorden van Herr Doctor Lach op olievragen in AMT 7/8. Daarin komen ook Sebastian Vettel en Ferrari-teambaas Mattia Binotto aan het woord.

Achter de schermen

Op vrijdagochtend werken de teams de eerste vrije training af. Tijd voor een kijkje achter de schermen bij het team van Vettel en Leclerc. Helaas, foto's maken in de garage zit er niet in. In de pitstraat wel. En we krijgen uitleg over het F1-stuur (€ 20.000), de aerodynamica en de bandenstrategie.

Lab op het circuit

*Paul Johnson is pas 28 maar werkt al drie jaar in het Track Lab voor Shell. Hij analyseert meer dan 100 samples motorolie per raceweekend.*

In een van de Ferrari-motorhomes heeft Shell een compleet laboratorium, het Shell Track Lab. Paul Johnson is een van de twee Shell-chemici die meereizen met het F1-circus: "Tijdens het raceweekend analyseren we meer dan 100 samples.

Vergelijk het met wat een lab doet met menselijk bloed. We kijken naar de samenstelling en zijn alert op vreemde materialen. Zodra ik slijtagedeeltjes vind, geef ik een seintje aan de technici van Ferrari.

Op basis van de samenstelling van die deeltjes kunnen zij achterhalen uit welk onderdeel van de motor het komt."

Extreme omgeving geeft heel veel inzicht

Shell werkt mee in de F1 omdat het zo'n extreme omgeving is. "We vergaren ontzettend veel data. Zo testen we nieuwe additieven en componenten in de olie zoals bijvoorbeeld hitteretractie technologie voor toekomstige olie voor straatauto's."

Paul toont twee oliesamples. De ene olie komt net van de Ferrari F90 van Sebastian Vettel en heeft de eerste vrije training meegemaakt. Hiermee reed Vettel de snelste tijd en Leclerc de tweede tijd.

De olie mag na slechts 21 rondjes opvallend donker kleuren, toch heeft Paul goed nieuws: "Ik heb geen vreemde stoffen in deze olie gevonden".

*Nieuw vs oud. Links, de tijdens de eerste vrije training gebruikte en donker geworden motorolie. Rechts nieuwe motorolie, die is zo dun als water...*

F1 als broedplaats

Olieanalist Paul Johnson is ook betrokken bij de reglementsontwikkelingen van de FIA voor 2021. "Samen met de andere olieleveranciers geven wij advies over hoe en welke regulering meehelpt aan het doel: nieuwe technieken voor olie- en brandstoffen ontdekken en ontwikkelen die inzetbaar zijn voor straatauto's."

*Het Track Lab van Shell bevindt zich in een van de motorhomes van Ferrari.*

Enerverend raceweekend

De kwalificatie verloopt dramatisch voor het team van Ferrari. Vettel kampt met problemen aan de luchttoevoer naar de turbo en zet geen tijd neer. Leclerc komt niet verder dan Q2 en daarmee de tiende startplek. Na de race op zondag toch gejuich bij het team. Vettel is van de laatste startplek naar de tweede plek gereden. Achter Max natuurlijk.

Niet meegekijken via #AMTautotechniek op Instagram? Kijk hier de highlights terug.

Alle ins-en-outs in augustus

Meer weten en de antwoorden vinden op nog tal van olievragen? AMT 7/8 valt vrijdag 23 augustus op de deurmat. Het thema Olie & Additieven staat centraal. Nog geen abonnee? Bekijk hier de mogelijkheden.

Gelukkig hebben we de foto's nog...

*Max heeft de eindstreep én de winst in zicht, wat een geweldige race op Hockenheim!*

*De spectaculairste race van het seizoen tot nu toe en AMT was erbij!*

Oog voor Techniek: de eerste vierdeurs van Ferrari, de Purosangue

Niets is heilig als we de klimaatverandering willen beheersen. Zelfs het allerheiligste, in dit geval Ferrari, kan niet achterblijven. Hybride aandrijving werd al acceptabel geacht (SF90 Stradale), dat zit immers ook al in hun Formule 1-auto's. Maar met een vierzits Ferrari uitbrengen hadden de Italianen altijd al moeite (412, FF, GTC4 Lusso), laat staan een vierdeurs. De Purosangue ('volbloed') is de allereerste Ferrari met vier ingangen.

Praktijktest: olietemperatuur van een Plug-in Hybride

Motorolie is geen liefhebber van korte ritjes. Opwarmen kost nou eenmaal tijd. Staat de motor steeds al voor die tijd stil, dan gaat dat ten koste van de olie. Hoe zit dat bij een PHEV? De motor slaat maar af en toe aan. Komt die dan wel op temperatuur? En moet je dus eerder verversen? We vragen het aan acht olieleveranciers. En…, we nemen zelf de proef op de som!