Herbert Leijen traint autotechnici in Nieuw-Zeeland: 'Ze worstelen vaak met elektronica'

Herbert Leijen traint autotechnici in Nieuw-Zeeland: 'Ze worstelen vaak met elektronica'
Sinds 2008 geeft Herbert al trainingen op het gebied van hybride en elektrische auto’s.

Herbert Leijen (62) geeft al 24 jaar trainingen aan monteurs in Nieuw-Zeeland. Elke monteur is vaardig in het vervangen van een onderdeel, is zijn ervaring. "Maar met de elektronica worstelen ze vaak."

Samen met zijn vrouw Cunie emigreerde Herbert in 1988 met een baby van negen maanden naar Nieuw-Zeeland. Na aankomst moest hij direct aan de slag om zijn jonge gezin onderdak te verschaffen. “Dus ik ging aan het werk bij een melkveehouderij. Ik heb drie maanden lang koeien gemolken, maar dat werd ik al gauw zat. Ik wilde in de techniek.”

De ondernemer

“Na nog een andere baan voor zes maanden ben ik voor mezelf begonnen, hier in de regio Hawkes Bay op het Noordereiland. Ik kom uit een ondernemersfamilie. Het zit een beetje in mijn bloed. Ik wilde niet meer afhankelijk zijn van een werkgever.”

Herbert had een kleine Datsun C20 bestelbus en kocht op een veiling een Tunescope. “Zo’n heel grote kast met allerlei metertjes en een kleine beeldbuis in het midden. Die heb ik achter in mijn bus gezet en zo ben ik langs huizen gegaan om auto’s te tunen. Vroeger moest je nog regelmatig puntjes en bougies vervangen. Toen deed ik nog van alles: auto’s, grasmaaiers, trekkers, bulldozers…”

Herbert hield zich aan zijn afspraken, en leverde bovendien goed werk af. Zo groeide zijn klantenkring snel. Binnen anderhalf jaar kon hij een huis en een werkplaats bouwen. Hij kocht 1,8 hectare grond bij de plaats Hastings op het Noordereiland. “Ik heb mezelf leren bulldozeren en met mijn eigen handen een huis gebouwd. Later heb ik nog een bedrijfspand laten bouwen.“

Herbert en zijn vrouw Cunie emigreerden in 1988 met een baby van negen maanden naar Nieuw-Zeeland. Foto’s: Herbert Leijen
Herbert en zijn vrouw Cunie emigreerden in 1988 met een baby van negen maanden naar Nieuw-Zeeland. Foto’s: Herbert Leijen

De specialist

Langzaam maar zeker specialiseerde Herbert zich. Na enkele jaren werkte hij vooral met luxe Europese auto’s. “Van dealers die er niets meer mee konden. Ik bouwde op een gegeven moment een naam op. Mensen hebben door dat je er kijk op hebt, eerlijk bent en doet wat je zegt.”  

De student

In 1998 keerde Herbert met zijn gezin voor drie jaar terug naar Nederland. Hij werkte onder andere aan het ontwikkelen van software voor een scantool van Sun Electric, de PDL 1000. “Daar heb ik dingen geleerd over software in auto’s waar ik vaak stijl van achterover sloeg. Ik dacht na tien jaar in Nieuw-Zeeland dat ik verstand van auto’s had maar ik kwam dingen tegen waar ik nog nooit van had gehoord.”

De docent

Na verloop van tijd miste Herbert zijn leven in Nieuw-Zeeland. Toen er een vacature opdook bij Sun Electric om trainingen te geven in andere landen over de hele wereld, zag hij een kans om weer over de grenzen te werken. “Twee weken later gaf ik les aan mensen van Volkswagen in Zuid-Afrika, gericht op de diagnose-apparatuur van Sun Electric. Ik kon de deelnemers vertellen hoe het voor gebruikers is om met deze apparatuur te werken, omdat ik daar ervaring mee had. Hoe de monteur het ervaart. Dat sloeg aan. Mensen begonnen naar me te vragen.”

Een klas met eigenaren van oscilloscopen. Herbert verkocht met zijn bedrijf 23 jaar lang de oscilloscopen van TiePie in Nieuw-Zeeland.
Een klas met eigenaren van oscilloscopen. Herbert verkocht met zijn bedrijf 23 jaar lang de oscilloscopen van TiePie in Nieuw-Zeeland.

Het Nederlandse bedrijf GMTO had de goede reputatie van Herbert opgemerkt. Het bedrijf  benaderde Herbert na enige tijd en bood hem een baan aan als software-ontwikkelaar en cursusleider. Via deze baan kwam hij in contact met de oscilloscopen van TiePie uit Sneek. “Dat was de eerste apparatuur die ik later in Nieuw-Zeeland met mijn bedrijf AECS verkocht.”

Herbert en zijn vrouw Cunie keerden met hun jonge gezin na deze baan weer terug naar Nieuw-Zeeland. “We wilden heel graag terug. We hadden onze woning en bedrijf daar tijdelijk verhuurd dus dat maakte het ook gemakkelijker.“

“Maar ja, ik moest toen weer beginnen daar. Ik heb eerst wat vertalingen gedaan voor GMTO software, en heb daarna in 2001 mijn eigen cursussen samengesteld. Ik wilde nog steeds onafhankelijk zijn met een eigen bedrijf. Als snel kwam ik erachter dat monteurs hier vooral de basiskennis over elektronica missen. Gewoon het simpele voorspellen van voltages bijvoorbeeld. Als je gaat meten, moet je eerst weten wat het moet zijn. Ik heb toen in twee weken een training in elkaar gezet en dat is nog steeds de meest verkochte training.”

Met het oog op de toekomst

Herbert is zijn bedrijf AECS (www.aecs.net) begonnen in 2001. In augustus 2023 verkocht hij het bedrijf, en stopte hij met de verkoop van apparatuur. Nu richt hij zich uitsluitend nog op zijn trainingen, onder andere voor een groot automerk. Zijn vrouw Cunie ondersteunt Herbert met de planning en boekhouding.

De verkoop van het apparatuur-onderdeel van zijn bedrijf is voor Herbert een eerste stap richting pensioen, als denkt Herbert voorlopig nog niet aan stoppen. “Ik geef nog tien verschillende trainingen, in Nieuw-Zeeland en Australië. Een training over airconditioning bijvoorbeeld.”

“Ik heb ook veel cursussen over elektrische auto’s gegeven. Nieuw-Zeeland heeft volop subsidies gegeven voor elektrische auto’s. Vandaar dat ze nu populair zijn hier. Van veel merken heb ik de technische instructeurs in mijn trainingen gehad hier. Dat was wel vreemd. Van een van die instructeurs heb ik nog een Polestar gekocht. Daar rijdt mijn vrouw in, en we gebruiken deze auto voor trainingen.”  

De komst van EV's

Het werk in de werkplaats gaat op termijn grondig veranderen met de komst van elektrische auto’s, verwacht Herbert. “Ik heb op een gegeven moment een Tesla uit elkaar gehaald bij een bedrijf en ik stond naar de onderdelen ervan te kijken. Het viel me plotseling op dat je niet zoveel hoeft te weten als monteur voor elektrische auto’s, in vergelijking met de kennis die nodig is voor een traditionele auto.”

“Het is een stuk eenvoudiger om aan een elektrische auto te werken. Op lange termijn zal er daarom minder werk zijn voor werkplaatsen. Maar voorlopig zijn er nog veel auto’s met verbrandingsmotoren. Er is ook nog veel weerstand tegen elektrische auto’s hier. Misschien dat het over tien jaar anders is. Wie weet hebben we dan ook meer auto’s die op waterstof rijden. Ik heb geen kristallen bol, maar ik denk dat waterstof-auto’s de toekomst hebben. Ik heb wel eens in een Toyota Mirai gereden en dat was heel bijzonder.”

Herbert heeft ervaren dat in Nieuw-Zeeland elke monteur vaardig is in het vervangen van een onderdeel. Maar met het begrijpen van de elektronica in de auto worstelen ze vaak. “Ook in andere landen overigens. Monteurs hebben vaak voor het vak gekozen omdat ze erachter willen komen hoe het allemaal werkt in een auto. Echt de diepte ingaan. En daar richten wij ons vooral op met onze trainingen. Wat gebeurt er in de software? Wat gebeurt er in de elektronica?”

“Als je iets wilt repareren, en uitvinden wat er mis is, dan moet je eerst weten hoe het werkt. Maar dat is niet eenvoudig. Ik heb een Mercedes GLE, en daar zitten 63 computers in die allemaal met elkaar praten. En elke computer is gekoppeld aan meer dan 20 sensoren en actuatoren. Als er maar ergens één klein dingetje fout gaat, dan heb je een probleem. Zelfs ik, me al mijn ervaring, moet dan even slikken voordat ik begin.”

Ook het meten en diagnosticeren van hoogspanningsbatterijen krijgt aandacht in sommige trainingen.
Ook het meten en diagnosticeren van hoogspanningsbatterijen krijgt aandacht in sommige trainingen.

“Dan ga je meten met een scantool en een oscilloscoop, en moet je erover nadenken. Daar is wel wat brainpower voor nodig. Maar op een gegeven moment kun je dan conclusies trekken. Ik heb een vriend die is huisarts, en hij zegt dat het heel vergelijkbaar is met zijn werk. Eerst diagnosticeren, alles checken en nakijken, en dan kijken wat het probleem kan zijn.”

Het wagenpark in Nieuw-Zeeland

Auto’s gaan langer mee in Nieuw-Zeeland, is de ervaring van Herbert. “Je kijkt hier helemaal niet op van een auto die 400.000 kilometer heeft gereden. Ik had een Mercedes Sprinter, die had 800.000 kilometer gedaan, en die heb ik nog verkocht. De gemiddelde leeftijd van auto’s is ook veel hoger dan in Nederland, denk ik.”

“Als je in Nederland 5 kilometer naar je werkt rijdt elke dag, wordt zo’n auto nooit warm. Dan smeert alles dicht. Hier zijn de afstanden langer en rijden de auto’s vaak 100 kilometer per uur op de weg. Dat is een voordeel. Aan de andere kant moet de auto weer harder werken onder de motorkap en is er meer slijtage.”

Over het algemeen krijgt Herbert de meeste vragen over storingen in elektronica. “Daar word ik ook het meest over benaderd. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de aard van mijn bedrijf. Daar richt ik me volledig op. Elke monteur weet wel hoe hij of zij een koppakking of uitlaat moet vervangen, maar in de elektronica zijn de grootste hiaten bij de autobedrijven in Nieuw-Zeeland.”

Toyota is het dominante merk in Nieuw-Zeeland, zegt Herbert, evenals in Australië. “Verder heb je hier veel andere merken. Je hebt een vrije markt hier en heel veel auto’s worden tweedehands geïmporteerd vanuit Japan of Singapore, ook Europese merken. Daar heb je dan verder geen data over beschikbaar vaak. De regels voor de jaarlijkse keuring – vergelijkbaar met de APK-keuring - zijn minder streng hier. Als de banden en remmen maar goed zijn.”

Voertuigdata en pass-thru

Het verkrijgen van fabrikantendata in Nieuw-Zeeland noemt Herbert een ‘ramp’. “Het is een grote rotzooi. Je hebt hier niet ‘the right to repair’, zoals in Nederland. Het verschilt per fabrikant. Mitsubishi is heel makkelijk met data, maar Mercedes juist niet. Daar zeggen ze: breng die auto maar, dan kijken we voor je.”

“Ook Pass-thru is lastig. Je kunt hier heel moeilijk een software update doen. Dat staat hier nog in de kinderschoenen. Al regelen mensen hier buiten de officiële kanalen wel iets soms. Zo wordt de uitlaatgasbehandeling in sommige gevallen helemaal uitgezet. Je ziet en ruikt soms flink rokende auto’s op de weg. Dat is natuurlijk een slechte zaak.”

Personeelstekort

Net als in Nederland kent Nieuw-Zeeland een personeelstekort voor werkplaatsen. “Ik heb er niet zo’n goede ervaring mee. Tijdens de corona-crisis heb ik mijn negen man personeel gewoon doorbetaald. Ik dacht: dan blijven ze het bedrijf wel trouw als we weer openen. Maar vijf vertrokken er direct bij de opening, en ik heb er niemand voor terug kunnen krijgen.”

“Alle garages die ik spreek hebben een personeelsgebrek. Ik ken één eigenaar die altijd vier man personeel had en nu in zijn eentje werkt. Onvoorstelbaar. De sector probeert de situatie te verbeteren, maar met weinig resultaat. Ik spreek vaak tijdens handelsbeurzen met ouders over de mogelijkheden van werk in de sector voor hun kinderen. Die zijn vaak enthousiast, maar uiteindelijk komt daar niets van.”

Met de eigenaren van oscilloscopen richtte Herbert ook een club op, onder de naam ‘Your Electronic Specialist’, voor de uitwisseling van ervaringen.
Met de eigenaren van oscilloscopen richtte Herbert ook een club op, onder de naam ‘Your Electronic Specialist’, voor de uitwisseling van ervaringen.

Your Electronic Specialist

Voor de verkoop van apparatuur richtte Herbert zich in eerste instantie vooral op de oscilloscopen van TiePie. “Oscilloscopen zijn heel moeilijk om te verkopen. Ik dacht: als ik daar mee begin in Nieuw-Zeeland, en dat lukt, dan lukt de rest ook.”

De apparatuur in de werkplaatsen van Nieuw-Zeeland is goed vergelijkbaar met Nederland, meent Herbert. “Als ik kijk naar mijn bedrijf, dan verkocht ik veel oscilloscopen en scantools, dus diagnose-apparatuur. Verder ging het om remmentesters, maar ook bruggen en apparatuur voor banden, wieluitlijning of airconditioning. Uitlaatgas-testers heb ik bijna niet verkocht, want dat hoort hier niet bij de keuring.”

Met de eigenaren van oscilloscopen richtte Herbert ook een club op, onder de naam ‘Your Electronic Specialist’, voor de uitwisseling van ervaringen. “Dat is uitgegroeid tot een netwerk van 60 garages in Nieuw-Zeeland en Australië. We hebben ook een eigen website. Jaarlijks komen we bijeen.”

Herbert (rechts) geeft met volledige overgave trainingen over, onder andere, het herbouwen van accu’s
Herbert (rechts) geeft met volledige overgave trainingen over, onder andere, het herbouwen van accu’s

Herbert importeerde de apparatuur uit tal van landen, zoals Nederland, de VS, China, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk. “We hebben de apparatuur-verkoop onlangs van de hand gedaan, maar elk jaar kwamen eigenaars en vertegenwoordigers langs van die bedrijven. Want Nieuw-Zeeland heeft toch een bepaalde aantrekkingskracht. Het is een mooi land. Dat waren natuurlijk snoepreisjes.“

“Ik haalde ze dan op van het vliegveld met een mooie auto, en na een half uur zag je ze denken: waar gaan we helemaal heen? En ze stapten verbaasd uit op ons erf. Maar ze waardeerden het. We hebben een bedrijf, omringd door prachtige groene heuvels en landschappen. Als ik uit het raam kijk, zie ik de koeien en schapen lopen. Die mensen wilden ook meestal terugkomen.” 

Herbert heeft - nu hij zich uitsluitend richt op trainingen - meer tijd voor hobby’s. “Ik ben een AC Cobra aan het bouwen. Daar zit een 12-cilinder BMW-motor in. En ik ben een oude Chrysler aan het restaureren. Heerlijk dat ik daar nu tijd voor heb. Maar ik vind lesgeven ook nog ontzettend leuk om te doen. Er komt er een dag dat ik zeg: nu stop ik. Maar ik voel me nog zo fit dat ik denk er over tien jaar nog te staan…”

Herbert heeft nu meer tijd om aan zijn AC Cobra met 12-cilinder BMW-motor te sleutelen.
Herbert heeft nu meer tijd om aan zijn AC Cobra met 12-cilinder BMW-motor te sleutelen.
René Groeneveld

René Groeneveld

Freelance journalist

René Groeneveld is freelance journalist en sinds 2005 werkzaam in Australië. Als correspondent schrijft hij voor diverse internationale en Nederlandse (vak)bladen.

Onderwerpen aanpassen

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.