Hoe breng je slecht nieuws aan je medewerkers over? Welke ondersteuning is er voor de medewerkers en hoe vinden die zo snel mogelijk een andere baan? Juist in een tijd van crisis moeten leidinggevenden en medewerkers alle zeilen bijzetten om van werk naar werk te gaan. Waar komt de hulp vandaan?
Elf aandachtspunten:
1. Welke signalen kan een medewerker herkennen?
De mobiliteitsbranche laat een divers beeld zien: universele autobedrijven komen de coronacrisis beter door dan merkdealers. Ook de tweewielerbranche en de bedrijfswagensector doen het relatief goed. Bij elke crisis zijn er leidinggevenden die actie ondernemen, creatief worden en de koers van hun bedrijf verleggen. Anderen maken slechts een paar kleine aanpassingen en vertrouwen erop daarmee de crisis door te komen. Diezelfde verschillen zien we ook bij medewerkers; de één gooit het roer om, de ander werkt gestaag door en ziet wel wat er op hem of haar afkomt.
Welke signalen kan een medewerker herkennen? Je ziet het natuurlijk aan de drukte in de werkplaats. Is de werkdruk minder dan normaal? Werkt iedereen normaliter door tot 17.30 of 18.00 uur en droogt het werk nu in de middag al op? Heerst er een andere sfeer? Is er meer ruimte in de planning? Het zijn allemaal signalen dat er minder werk is.
2. Wat kunnen leidinggevenden doen?
Leidinggevende, praat met je team over de situatie. Goede ideeën komen uit je team. Kun je je medewerkers vragen om een deel van de snipperdagen nu op te nemen? Bij veel bedrijven waar dit ter sprake wordt gebracht bieden medewerkers spontaan aan om een weekje vrij te nemen.
Mocht je daarna nog teveel mensen hebben rondlopen, kijk dan hoe je hun uren toch zo nuttig mogelijk kunt invullen. Je haalt natuurlijk niemand van een betaalde klus af, maar je kunt de verloren uren wel gebruiken om zaken aan te pakken, waar door de drukte eerder geen tijd voor was. Misschien wil je de werkplaats efficiënt inrichten met bijvoorbeeld 5S, misschien wil je het milieuhok opruimen of kun je schilder- of onderhoudswerkzaamheden naar voren halen. Denk ook eens na of dit de tijd is om je bij een formule aan te sluiten. Door aan te pakken laat je als leidinggevende ook zien dat je - ondanks de crisis - blijft investeren en vertrouwen hebt in de toekomst. Dat motiveert iedereen.
3. Wat kunnen medewerkers doen?
Maak jij je zorgen? Praat daar dan met je chef werkplaats of directeur over en vraag wat de leidinggevende van plan is om de crisis door te komen.
Bedenk voor jezelf wat jouw rol in het bedrijf is en pak de regie”
Het is niet zo dat medewerkers machteloos zijn en niets kunnen doen. Bedenk voor jezelf wat jouw rol in het bedrijf is en pak de regie. Iedereen staat aan het roer van z'n eigen carrière.
Elke crisis dwingt ons om na te denken over onze toekomst. Heb jij mogelijkheden om door te leren, doe het dan, want kennis is macht. Hoe meer kennis, hoe moeilijker je misbaar bent in het bedrijfsleven.
4. Wat is jouw marktwaarde?
Eigenlijk draait het om de antwoorden op de vragen: wie ben je, wat wil je, wat kan je en wat ben je waard? Om dat te weten kun je een arbeidsmarktscan laten maken. Zaken als salaris, werkervaring, opleiding, jouw bereidheid om te leren en de regio waar je woont maken dan duidelijk wat jouw waarde voor het bedrijf is. OOMT ontwikkelde deze scan als een soort APK van jezelf. Weten wie je bent maakt je zelfverzekerder en voorkomt dat je straks zomaar wat doet. Wees bewust van je mogelijkheden en zet zelf de eerste stap.
Wil je iets in het verlengde doen van wat je al deed? Of heb je een andere droom? Waar wil je over drie jaar staan? Misschien is dit het moment om die opleiding te beginnen die je al een tijdje uitstelt. Misschien heb je ambities die passen bij een andere levensfase. Als er beweging in het bedrijf komt, kan dit het moment zijn om daar iets mee te doen.
5. Volg een opleiding
Hoewel de onderhoudsbehoefte daalt en er in de toekomst misschien minder technici nodig zijn, blijft er nog jaren een tekort aan goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers. De toekomst vraagt meer preventief onderhoud en specialisaties. Er ontstaat een splitsing tussen mechanische en specialistische werkzaamheden. Dat geeft ruimte aan medewerkers die niet perse willen sleutelen, maar wel met technische vraagstukken bezig zijn, problemen oplossen en gecompliceerde diagnoses stellen.
Wil jij je huidige werk nog twintig jaar blijven doen? Investeer dan in jezelf. Hoe meer kennis en vaardigheden je hebt, hoe aantrekkelijker je bent voor een bedrijf. Wil jij airco-onderhoud kunnen doen of storingen uitlezen, maar ontbreekt het jou aan kennis? Volg een opleiding. Er zijn technici die heel nieuwsgierig zijn naar de nieuwste ontwikkelingen. Anderen hebben geen (of minder) affiniteit met nieuwe ontwikkelingen of moeite om die te volgen. Ga met de leidinggevende om de tafel zitten en kijk met je collega's hoe je elkaar scherp kunt houden en toch samen in de tendens van nieuwe techniek mee kan. Betrek iedereen erbij.
6. Ben jij blij met je werk?
OOMT stimuleert jouw ontwikkeling en je kunt bij hen terecht voor coaching bij het vinden van antwoorden op jouw vragen. Wees eerlijk tegen jezelf: ben je blij met je werk? Er is een test die in elf korte vragen jouw werkplezier test. Misschien is dit het moment om iets ander te gaan doen. Zou je willen overstappen naar de truckbranche? Daar is nog steeds een groot tekort aan technici en zijn er veel mogelijkheden met wisselende werkuren. Misschien ken je al iemand die met bedrijfswagens werkt. Loop eens bij dat bedrijf binnen.
7. Word leerbedrijf en leermeester
OOMT en Innovam hebben regionale leerlingambassadeurs in het leven geroepen, die scholen en mobiliteitsbedrijven helpen om leerlingen en leerwerkplekken aan elkaar te verbinden. Kan jouw bedrijf een leerbedrijf worden en werkt er bij jou een medewerker die leermeester kan worden? Je kunt ondersteuning krijgen bij de erkenningsaanvraag en bij de ontwikkeling van leermeesters, bijvoorbeeld met praktijktrainingen die het werk van leermeesters verlichten, met voorlichtingsmateriaal om jongeren in je bedrijf te krijgen en met het ontwikkelen van stageopdrachten.
8. Houd je BBL'ers binnenboord
Veel jongeren hebben door corona momenteel alleen online onderwijs; praktijklessen zijn geannuleerd. Kan jouw bedrijf dat gemis op één of andere manier compenseren? Zijn praktijklessen met de juiste begeleiding van jouw personeel coronaveilig in te vullen? Kan jij overdag tijd vrij maken om mensen op te leiden? In kleine clubjes leren ze veel en worden ze waardevoller.
Wie jongeren nu laat gaan, loopt het risico dat ze teleurgesteld in jouw bedrijf raken, voor andere carrières kiezen en definitief voor auto-, truck- en tweewielerbedrijven verloren gaan. Leerlingen zonder leerwerkplek kunnen hun opleiding niet voortzetten. Hoe moeilijk het dus ook is, laat onder geen beding de stagiaires en BBL'ers gaan. We hebben ze straks weer hard nodig.
9. Wat doen we met oudere medewerkers?
Hoe gaat een bedrijf met oudere medewerkers om? Er is in de mobiliteitsbranche veel aandacht om personeel zo lang mogelijk aan het bedrijf en de bedrijfstak te binden met aandacht voor de balans tussen belasting en belastbaarheid in alle levensfasen van de medewerker. Als je ouder wordt gaat het werktempo omlaag. Tot hoe lang is het rendabel om iemand in dienst te houden? Je kunt dat met elkaar bespreken, gewoon zoals het is, met de intentie om die persoon voor het bedrijf te behouden. Ben je bekend met het Generatiepact?
Zestigplussers kunnen minder uren werken, gedeeltelijk salaris inleveren, maar wel hun pensioenopbouw behouden. Misschien wil iemand ruim voor z'n pensioenleeftijd al stoppen. Dan is duidelijk dat het bedrijf over een paar jaar iemand anders nodig heeft.
Oudere medewerkers zijn ideale leermeesters. Waarom zou een zestigplusser geen leerlingen opleiden? Oudere medewerkers hebben heel wat vakkennis, ervaring en inzicht over te dragen op een leerling.
10. Als ontslag onvermijdelijk is
Hoe je ook naar de salariskosten kijkt - in vergelijking met de omzet of de bruto marge - als de conclusie is dat de personele kosten te hoog zijn, dan is het onvermijdelijk dat er afscheid genomen moet worden van een deel van het personeel. Dat hoeft niet direct tot ontslag te leiden. Kunnen oudere medewerkers misschien vroeger met pensioen? Zou je het probleem met deeltijd kunnen oplossen? Wanneer de urgentie in het bedrijf gevoeld wordt, zijn er ook medewerkers die zelf weggaan, waardoor anderen kunnen blijven. Geef mensen een kans om zelf rond te kijken.
Als er toch iemand opgeofferd moet worden om de rest te sparen, dan is dat een moeilijke beslissing, maar noodzakelijk om het bedrijf te redden. Leg dat ook goed uit aan de medewerkers die blijven, want misschien zijn ze bang dat zij de volgende zijn. Vooral in kleine bedrijven kan ontslag een emotioneel proces zijn, dat te vergelijken is met een rouwproces.
We kunnen het niet genoeg benadrukken: communicatie is zo ontzettend belangrijk. Blijf in gesprek. Leg uit waarom dit noodzakelijk is. Kwetsbaarheid van de leidinggevende doet medewerkers goed.
11. Handvatten voor een gesprek
OOMT ontwikkelde een praktisch pakket aan hulpmiddelen voor leidinggevenden met diverse tips om in een bedrijf een gesprekkencyclus op te zetten. Met bijvoorbeeld de handige gesprekskaarten kunnen zowel de leidinggevende als de medewerker aangeven waar zij het over willen hebben. Ze leggen de kaart met dat onderwerp op tafel en lezen op de achterzijde van de kaart de vragen die in het gesprek gesteld kunnen worden. Daarmee verlopen functionerings‑, beoordelingsgesprekken, sollicitaties en slechtnieuwsgesprekken veel beter. Zaken als productiviteit, belasting, belastbaarheid, ontwikkeling, motivatie en opleiding krijgen dan systematisch aandacht.
Met de juiste handvatten kan iedereen zo'n gesprek voeren, maar hoe zorgvuldiger je zo'n gesprek voert, hoe beter je daar uitkomt. Dat is vooral van belang in situaties waarin de emoties hoog kunnen oplopen. Een slechtnieuwsgesprek gaat makkelijker als het geen donderslag bij heldere hemel is. Praat er niet omheen, bijt gelijk door de zure appel heen, maar biedt ook perspectief. "Bij ons houdt het op, maar...." Neem afscheid met de gedachte dat je die persoon over een paar jaar ook weer nodig kunt hebben.
Conclusie
In onzekere tijden is sturing belangrijk. Medewerkers willen graag antwoorden op hun vragen, maar de leidinggevenden - die de antwoorden moeten geven - hebben zelf ook vragen: over het vasthouden van talent, over het ontslag van een medewerker of hoe ze een betere leider kunnen worden.
In onzekere tijden is sturing belangrijk”
Iedereen in de mobiliteitsbranche heeft recht op een OOMT-coach. Samen met je coach bepaal je je doel, welke stappen je gaat zetten en welke vorm van coaching daar het beste bij past.
Een coach geeft praktische adviezen waar je snel resultaten mee boekt. Coaching kan één-op-één, online of samen met anderen. Corona legt wel enige beperkingen op, maar OOMT heeft de afgelopen tijd veel tijd en moeite geïnvesteerd om online dezelfde kwaliteit te kunnen bieden. Maak er gebruik van.
Dit artikel is gesponsord door OOMT.
